De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman is er in stilte in geslaagd om de leiding over te nemen in bedrijven van mensen die hij onder het mom van corruptiebestrijding liet arresteren.
De overheid controleert nu de Saudi Binladin Group (SBG), media-conglomeraat MBC en een investeringsfonds dat belangen heeft in Twitter en McDonald’s.
In het geval van SBG belandde voorzitter Bakr bin Laden – een half-broer van Osama bin Laden – in november achter de tralies, toen prins Salman van start ging met zijn grote schoonmaak. Een paar maanden later stelde de Saudische overheid een vijfkoppig comité in om de bestuursraad van SBG te overzien. Twee leden komen uit de familie Bin Laden, drie uit de Saudische industriële wereld, aldus de Wall Street Journal. De oprichting van het comité is volgens sommige experts gerelateerd aan de iets latere vrijlating van Bakr bin Laden.
Ook de eigenaar van mediabedrijf MBC Waleed al-Ibrahim kwam in het nauw tijdens de corruptieonderzoeken. Topfunctionarissen dwongen hem vervolgens om aandelen in het bedrijf van de hand te doen zodat hij vrij kon komen, meldde de Financial Times.
Mohammed bin Salmans team regelde ook een veto-stem over investeringen die miljardair Prince al-Waleed bin Talal doet via zijn vehikel Kingdom Holding Company, ter waarde van 12,5 miljard dollar (10 miljard euro). Bin Talal zat eveneens vast tussen november en januari en zijn bedrijf bezat aandelen in Twitter, McDonald’s en de Walt Disney Company.
De kroonprins plant zijn stappen zorgvuldig
De ambitieuze prins, nog maar 32 jaar oud, voerde al de nodige veranderingen door in het lang zeer gesloten en aarts-conservatieve koninkrijk.
Afgelopen november bleek geen enkele Saudische leider immuun voor de golf van arrestaties onder auspiciën van de prins. Corruptiebestrijding is volgens de overheid de motivatie achter de acties, maar van die lezing is niet iedereen overtuigd, met het oog op de gang van zaken rond SBG, MBC en de Kingdom Holdings Company.
Mohammed bin Salman is eveneens minister van Defensie, een post die hij bekleedt sinds zijn vader Salman bin Abdulaziz al Saud aan de macht kwam in 2015. In die rol neemt hij beslissingen over de oorlog die het land voert in buurland Jemen, een strijd tegen Houthi-rebellen die al twee jaar muurvast zit en waar Saudi-Arabië beschuldigd is van grove mensenrechtenschendingen.
De positie van kroonprins van Saudi-Arabië is een bijzondere post die niet vastligt bij de geboorte van de eerste zoon van een zittende koning. Eerder wordt een nieuwe kroonprins geselecteerd als de vorige is opgeschoven naar de troon.
Soms slaan heren in de koninklijke familie echter ook kroonprinsen over. De voorganger van 'MBS' was een neef van koning Salman, Muhammed bin Nayef. Deze Bin Nayef moest vorig jaar niet onverwacht het veld ruim en plaats maken Mohammed bin Salman.
Koning Salman, de vader van de kroonprins, is voorlopig nog staatshoofd van Saudi-Arabië. Maar 'MBS' is vele malen actiever in onderhandelingen met andere wereldleiders dan zijn 82-jarige vader. Zo bedong hij een deal rond kernenergie met de VS en ontving hij de Britse koningin Elizabeth en haar premier Theresa May, voorsorterend op handelsovereenkomsten na de Brexit.
